Barbara Kurkiewicz Matysiak

Ulica Karczewska cz. II

Niewielki parterowy domek drewniany (otynkowany), nr 12 ulicy, od początku budowy w latach 20. był własnością małżeństwa Nowickich. Mieszkali w nim właściciele, a po II wojnie przez wiele lat miało tu swą siedzibę „Zrzeszenie prywatnego handlu i usług”. Od 1990 r. dom zmienił właściciela i znajduje się tu sklep z artykułami instalacyjno-sanitarnymi oraz usługi hydrauliczne. Dziś numeracja ulicy Karczewskiej jest zupełnie inna, a starych domów zachowało się zaledwie kilka. Trudno zlokalizować pierwotny nr 16, gdzie była redakcja dziennika „Goniec Letniskowy”, a pod nr 18 „Stowarzyszenie Wychowania Fizycznego „Gwiazda-Sztern”.

W murowanym pawilonie nr 21 mieści się od wielu lat zakład fryzjerski „Danusia” oraz sklep z lakierami i wykładzinami. Po prawej stronie w latach 60. powstały pierwsze bloki mieszkalne. Dwupiętrowy nr 23 – to znana przed laty kawiarnia „Adria”, zajmująca cały parter. Średnie pokolenie miasta z nostalgią wspomina ten lokal i ostatnią kawiarnię z prawdziwego zdarzenia. Podobno dziś „kawiarnie” nie są rentowne, a styl życia i bycia młodych ludzi zmienił się zupełnie. Moda na kawiarnie przeminęła wraz z wiekiem XX (przynajmniej w Otwocku). W głębi terenu następny blok mieszkalny - trzypiętrowy nr 25 oraz nr 31, bliżej ulicy dwupiętrowy budynek mieszkalny nr 27, którego parter zajmują sklepy mięsno-wędliniarskie, obuwniczy i konfekcja. Po przeciwnej stronie pod nr 14/16 od kilku lat zlokalizowano na placu przylegającym do szkoły „Mini Bazarek”. Znajduje się tu szereg parterowych pawilonów z różnorodnymi usługami i towarami. Są więc kosmetyki, chemia, art. papiernicze, odzież dla puszystych, fryzjer, obuwie, RTG zęba, zabawki, ciastkarnia i gabinet kosmetyczny, a także modne „odlotowe” ubranka dla dzieci i młodzieży.

Na początku XX wieku jedna z pierwszych szkół elementarnych mieściła się przy ul. Staszica 82 (inne źródła podają nr 70 ulicy). Był to zalążek Szkoły Nr 1, a posiadłość nr 32 i 34 należała do Józefa Trzaskowskiego, który w latach 1919-1925 pełnił funkcję ławnika Rady Miejskiej. Drewniany, piętrowy budynek szkoły znajdował się tam, gdzie obecnie mieści się gmach PZU. Kierownikiem szkoły był Władysław Miśniakiewicz. 

W 1929 r. (róg Bazarowej i Staszica) istniała także szkoła kilkuklasowa w stojącym do dziś parterowym drewniaku; później była tam ochronka dla dzieci przedszkolnych. 

Szkoła Podstawowa Nr 1

Pan Trzaskowski podarował plac pod obecną Szkołę Nr 1 i tak powstał nowy, piętrowy i murowany budynek oddany do użytku w 1936 roku (II piętro dobudowano w 1964 r.). W Szkole Nr 1 w 1925 funkcje społeczne pełnili znani i zasłużeni obywatele Otwocka. W skład tzw. dozoru szkolnego wchodzili: przewodniczący Edward Kasperowicz, zastępca Witold Żbikowski, skarbnik Bronisław Migdalski oraz członkowie: Michał Górzyński, ksiądz Kazimierz Weber, Janina Szałachówna, dr Mierosławski, A. Reinerowa, dr Wajdenfeld i inni. Przy szkole działała też Opieka Szkolna – roztaczająca opiekę nad dziatwą szkolną i współpracująca z rodzicami. Opiekunem głównym był Br. Migdalski, a członkami – T. Chudzicki, A. Gadomski, H. Grabińska, J. Nestorowicz. Najbardziej znanym, długoletnim kierownikiem Szkoły Nr 1 im. Wł. Reymonta był Leon Scheiblet, pełniący funkcję kier. w latach 1933-71. Dziś szkoła ma nr 14/16 ulicy i po gruntownym remoncie i odnowieniu elewacji budynku wyglądała jak nowa. 

Bloki mieszkalne dwupiętrowe w dalszym ciągu ulicy to nr 29. W głębi posesji kilka lat temu powstało Przedszkole Nr 16 (27a ulicy) mieszczące się w parterowych pawilonach murowanych, a wokół zadbany ogródek i plac zabaw. Niewielki, wiekowy domek prywatny, obecny 33 posesji, istniał już w 1910 roku i należał do Chaima Icka Hanowera. Po 1945 r. został nabyty przez p. Natalię Wocial, a ostatnio znów zmienił właściciela. Od kilku lat jest tu sklep spożywczy – prywatny, prowadzony przez miłą obsługę. Początkowo jednolity teren o nazwie „Majątek” sięgał ul. Andriollego i cztery domy należały do ul. Koziej (obecnie M. Skłodowskiej). Dom nr 33 od 1957 r. należał do ul. Karczewskiej. Nr 35 posesji to także budynek prywatny, ostatnio rozbudowany, a przy ulicy znajduje się pawilon, w którym jest biuro zamiany mieszkań oraz kursy dla kierowców. Obok drugi sklep spożywczo-warzywniczy, dobrze zaopatrzony w owoce i warzywa. 

Za szkołą Nr 1 i boczną uliczką Zygmunta zwraca uwagę drewniany dom piętrowy w stanie ruiny, otoczony zaniedbanym terenem – nr 18 posesji. Wokół pełno połamanych drzew i worków foliowych. W 1925 roku była to willa p. Stanisława Czarneckiego, znanego obywatela miasta, pełniącego funkcję wiceprezydenta Otwocka i radnego (1919-1925 r.) Posesja miała niegdyś nr 50 (1906 rok) i nosiła nazwę „Czarnocin”. Nieremontowana od lat, popadła w ruinę i myślę, że przy częstych obecnie huraganach może nawet grozić zawaleniem i stanowić niebezpieczeństwo dla obecnych mieszkańców.

Dalej o krok dosłownie – nowoczesne bloki osiedla „Zygmunta”. Cały teren zadbany, pełen ozdobnych krzewów i zieleni. Do ul. Karczewskiej należą domy z nr 20 i 24. Dwupiętrowy dom nr 26 to jedna z pierwszych budowli wczesnych lat 60. Postawiony zbyt blisko ulicy zawsze jest „szary” od kurzu i spalin. Czteropiętrowy blok na długości ul. Karczewskiej należy do ul. Wroniej, a przed laty na tym terenie stały małe, parterowe budynki – dawny nr 62 – własność p. Kuśmirek, a nr 60 – wł. J. Malczyk. Wspaniałe wysokie drzewo sięgające 5 piętra, rosnące obok drogi do osiedla, powinno znaleźć się pod ochroną. Przy ulicy zachowały się resztki drzew owocowych i starego drzewostanu. 

Wydziały Starostwa Powiatowego ul. Karczewska 37

W willi Borensztejnów w 1919 r. otwarto szkołę powszechną Nr 2 dla dzieci żydowskich (dawny nr 31 ulicy – obecny 37). Kierowniczką szkoły była p. Reinerowa (1925 r.) której mąż – Maksymilian Reiner zasiadał w Radzie Miejskiej Magistratu po I wojnie światowej. Szkoła przetrwała do 1939 r. W 1945 r. na krótko miało tu swą siedzibę gimnazjum miejskie, z powodu zniszczeń wojennych budynku przy ul. Warszawskiej, następnie kolejno był tu internat dla uczennic szkoły pedagogicznej, szkoła dla dzieci specjalnej troski, młodsze klasy Szkoły nr 1, Zespół Administracyjny Szkół Ekonomicznych, Agencja Ochrony Mienia, Biuro Rachunkowe, a obecnie Oświata Powiatowa, Centrum Pomocy Rodzinie, Wydział Rolnictwa i Leśnictwa i Ochrona Środowiska. Budynek jest jednopiętrowy, drewniany, doskonale utrzymany i niedawno obłożony panelami. Stanowi przykład, jak stary dom drewniany może być użyteczny i zachowany w dobrym stanie. 

Nr 41 ulicy to „Mazowiecka piekarnia mechaniczna i mleczarnia” – taką nazwę nosił początkowo zakład przemysłowy; budynek jest murowany, piętrowy, zbudowany w modernistycznym stylu architektury lat 20 i 30. Mleczarnię zlikwidowano kilka lat temu, a na terenie sięgającym ul. Lennona znajduje się sklep spożywczy, kiosk z gazetami, redakcja „Tygodnika Otwockiego”, pralnia ekologiczna, kawiarnia „U dziennikarzy”, sklep mięsno-wędliniarski, ksero i art. piśmienne oraz parking dla samochodów. 

Do skrzyżowania z ul. Matejki stoją trzy bloki mieszkalne dwupiętrowe (nr 43, 45 i 47), oddzielone od ruchliwej ulicy szerokim pasmem trawnika i drzew lipowych. Na parterze od kilku lat znajduje się poczta, a istniejący ponad 20 lat sklep spożywczy zlikwidowano i lokal świeci pustką. Po przeciwnej stronie zbudowano domy jednorodzinne otoczone zielenią, a tu, gdzie jest gabinet kosmetyczny, mieszkał znany chirurg Stanisław Oracz z rodziną. 

Na narożniku z ul. Batorego jest kwiaciarnia „Orchidea”, a przez ulicę następna kwiaciarnia – nr 36 ulicy. Po lewej stronie postój taksówek, piękne brzozy i długi pawilon murowany mieszczący aptekę „Cefarmu” i sklep spożywczo–wielobranżowy. Bloki czteropiętrowe osiedla „Stadion”, a należące do Karczewskiej, to nr 49, 57 i 59 ulicy. Po prawo duży teren Szpitala Powiatowego i przychodnia specjalistyczna. Dalej dwupiętrowy budynek mieszkalny dla pracowników szpitala – nr 38 ulicy Karczewskiej. Następnie zabudowania Otwockiego Klubu Sportowego – hotel, bar sportowy i stadion oddany do użytku w 1962 roku, a zbudowany z funduszy Totalizatora WKKFiT. Za OKS jest parking samochodowy i hurtownia „Stalmex”. Mijamy niewielki lasek i pod nr 40/42 ma swą siedzibę „Inwestprojekt” i Otwockie Tow. Naukowo-Kulturalne. Przy ogrodzeniu posesji jest krzyż – pomnik, upamiętniający poległych Polaków w okresie II wojny. Nr 42/44 ulicy to urzędy Otwockiej Spółdzielni Mieszkaniowej i Biuro Rachunkowe. Ostatnie trzy budynki z nr 48 należą do Zakładów Wodociągów i Kanalizacji. Domy są jednopiętrowe, murowane; w jednym mieszkają pracownicy OZWiK. Dalej, po obu stronach szosy jest tylko las sosnowy, a ul. Karczewska prowadzi do osiedla Ługi i dochodzi do miasta Karczewa.