Nowe-stare zasady 
prowadzenia działalności gospodarczej

Od dnia 1 stycznia 2001 roku obowiązują trzy ustawy, które w założeniu miały uporządkować i uregulować system rejestracji przedsiębiorców, stowarzyszeń, innych organizacji zawodowych, fundacji, zakładów opieki zdrowotnej oraz niewypłacalnych dłużników. Są to: uchwalone 20 sierpnia 1997 roku ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 770 z póź. zm.), o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 769 z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 19 listopada 1999 roku Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.). Ustawy te w swych pierwotnych brzmieniach zakładały przejęcie zadań rejestracyjnych (prowadzonych dotychczas przez urzędy gmin lub przez sądy gospodarcze), przez sądy rejonowe, obejmujące swą właściwością obszar województwa. 

Jednocześnie od października 2000 roku rozpoczęły się w Sejmie prace nad nowelizacją tych aktów prawnych. W efekcie zmienione zostały zasady regulujące podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej. Zmiany te nałożyły na organy samorządu terytorialnego nowe zadania. I tak, do dnia 31 grudnia 2001 roku gminy będą nadal prowadziły ewidencję działalności gospodarczej wyłącznie osób fizycznych. Wiele kontrowersji i pytań wzbudza prowadzenie działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej. Według obecnie obowiązujących przepisów przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego. Natomiast nie jest przedsiębiorcą spółka cywilna, a tylko jej wspólnicy. Jeżeli wspólnicy spółki cywilnej chcą być odrębnymi przedsiębiorcami, muszą uzyskać wpis w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminy. Natomiast jeżeli nie chcą prowadzić działalności osobno, to zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych mogą lub muszą przekształcić się w spółkę prawa handlowego (np. obowiązek przekształcenia się w spółkę jawną spoczywa na spółkach cywilnych, których przychody netto ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły co najmniej 400.000 Euro). Osoby prowadzące działalność w formie spółki cywilnej mają czas do 31 marca 2001 roku na dostosowanie formy prowadzonej działalności do wymogów obowiązującego prawa. Po tym terminie wszystkie wpisy dotyczące spółek cywilnych będą wykreślane z urzędu z ewidencji działalności gospodarczej.

Nowymi zadaniami nałożonymi na gminy są też zadania kontrolne w stosunku do przedsiębiorców oraz wspieranie przedsiębiorczości na terenie gmin. Wójt/ burmistrz/ prezydent są uprawnieni do sprawdzania, czy przedsiębiorca przy wykonywaniu działalności gospodarczej spełnia obowiązki określone w ustawie Prawo działalności gospodarczej (art.10-12). 

Dodatkowo gminy zobowiązane zostały do:

• zapewnienia wglądu do Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), 

• dostępu do urzędowych formularzy wniosków,

• informacji o wysokości opłat oraz sposobie ich uiszczania,

• informacji o właściwości miejscowej sądów rejestrowych.

DATY O KTÓRYCH NALEŻY PAMIĘTAĆ!

• Do 31 grudnia 2001 roku osoby fizyczne podejmujące działalność gospodarczą będą nadal rejestrować się w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminy. Tutaj też należy zgłaszać wszelkie zmiany danych objętych zgłoszeniem. Rejestracji dokonywać będą urzędy gmin, na terenie których prowadzona będzie działalność. 

• Osoby fizyczne, które do 31 grudnia 2000 roku wykonywały działalność gospodarczą nie objętą obowiązkiem ewidencjonowania (np. na podstawie zezwoleń lub koncesji), muszą zgłosić do 30 czerwca 2001 roku jej wykonywanie w ewidencji działalności gospodarczej w gminie.

• Wspólnicy spółek cywilnych zajmujący się w ich ramach działalnością gospodarczą muszą do 31 marca 2001 roku zarejestrować się (każdy z osobna) w gminie lub przekształcić spółkę cywilną w handlową (np. jawną, z ograniczoną odpowiedzialnością) i zarejestrować ją w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

• Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, figurujący 31 grudnia 2001 roku w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminę, muszą do 31 grudnia 2003 roku złożyć wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Do tego dnia zachowują moc wpisy dokonywane w urzędach gmin.

• Wpisy te przestaną obowiązywać 1 stycznia 2004 roku.

Robert Flaziński